قرنطینه

قرنطینه یک جنبش مردمی برای ایجاد آگاهی و ایمن کردن سبد خرید مصرف‌کنندگان از برندهای حامی رژیم اسرائیل است. در قرنطینه، شرکت‌هایی که به نحوی رژیم اسرائیل را تقویت می‌کنند، به صورت مستند و با استفاده از منابع معتبر شناسایی می‌کنیم. با انتشار نتایج این پژوهش‌ها، برندهایی که آلودگیشان ثابت شده باشد وارد قرنطینه می‌شوند. ما این موضوع را به اطلاع مصرف‌کنندگان رسانده و درباره تاثیر خرید این برندها با آنها گفتگو می‌کنیم. داستان قرنطینه را اینجا بخوانید.

قرنطینه یک جنبش مردمی است. این جنبش به هیچ نهاد و سازمانی وابسته نبوده و با تکیه بر مشارکت افراد به صورت کاملاً مستقل فعالیت می‌کند.
 برای شناخت بهتر قرنطینه می‌توانید داستان قرنطینه را مطالعه کنید.

جنبش‌های مردمی در کشورهای مختلف دنیا همواره به عنوان یک ابزار نرم و مسالمت‌آمیز برای ایجاد تغییر مطرح بوده‌اند. قرنطینه تلاش می‌کند با ترویج خرید مسئولانه، شرکت‌های حامی اسرائیل را وادار به تجدید نظر در حمایتشان از این رژیم نماید. با این حال آسیب زدن به منافع رژیمی مثل اسرائیل، احتمالا واکنش حامیان پیدا و پنهان آن را در پی خواهد داشت.

جنبش BDS به عنوان طلایه‌دار تحریم برندهای صهیونیستی،، تا سال ۲۰۱۵ توانسته بود دست‌کم ۱۵ میلیارد دلار به اقتصاد اسرائیل ضربه بزند. [منبع] بر اساس گزارش الجزیره، تلاش‌های تحریمی می‌تواند سالانه تا ۱۱.۵ میلیارد دلار تاثیر منفی در اقتصاد اسرائیل داشته باشد.

سهم شرکت‌های مرتبط با رژیم اسرائیل از بازار ایران نیز قابل توجه است. برای مثال، طبق گفته مدیران یکی از این شرکت‌ها، ایران بازاری است که از طرف این شرکت برای آن هدف‌گذاری بالای 100 میلیون دلار انجام شده بود. [منبع] انتخاب مسئولانه ما می‌تواند با محدود کردن این بازار و ایجاد فشار، موجب تجدید نظر این شرکت‌ها در حمایتشان از رژیم اسرائیل شود. مثل ماجرای صرف نظر کردن دنون از همکاری با شرکت اشتراوس در تحریم اعراب.

راه‌های زیادی برای کمک به مردم فلسطین وجود دارد که شما می‌توانید برخی از آن‌ها را در سایت رویارویی پیدا کنید. اما حمایت مالی شرکت‌های چندملیتی بزرگ دنیا از اسرائیل، بخش زیادی از این کمک‌ها را خنثی می‌کند و به تجدید قوای رژیم و ارتش اسرائیل می‌انجامد. از این رو، قطع حمایت این برندها در به ثمر نشستن مبارزه مردم فلسطین بسیار کلیدی است. دلیل مقابله شدید دولت اسرائیل و آمریکا با فعالیت جنبش‌هایی همچون BDS نیز همین اهمیت آن‌هاست.

شرکت‌های حامی  اسرائیل ممکن است ملیت‌های مختلف اروپایی، آمریکایی یا حتی آسیایی داشته باشند. برخی از این شرکت‌ها  به صورت مستقیم در ایران حضور داشته و محصولات خود را در داخل کشور تولید می‌کنند. به این ترتیب سود حاصل از فروش این محصولات در ایران، بخشی از سود کل شرکت مادر خواهد بود. همچنین محصولات برخی دیگر از شرکت‌های حامی اسرائیل در ایران به صورت تحت لیسانس تولید می‌شود. یعنی تولید این محصولات کاملا وابسته به فناوری و کسب اجازه از شرکت مادر است و بخش قابل توجهی از سود فروش آن‌ها هم به آن شرکت می‌رسد. پس تولید در ایران مانع رسیدن سود به شرکت‌های حامی رژیم اسرائیل نیست.

دقت کنید که هیچ‌کدام از این  شرکت‌ها اسرائیلی نیستند. بلکه شرکت‌هایی هستند که ارتباط جدی و عمیقی با اقتصاد اسرائیل برقرار کرده‌اند و موجب تقویت این رژیم شده‌اند، نه شرکت‌هایی که سهام‌دار اسرائیلی دارند. با دولت اسرائیل برقرار کرده‌اند. عدم استفاده از این کالاها از زمان تأسیس اسرائیل در دنیا مرسوم بوده، ولی استقبال از آن در برهه‌های مختلف و بسته به شدت جنایات اسرائیل متغیر بوده است. یکی از شدیدترین موج تحریم‌ها در سال ۱۹۶۷ و در پی جنگ اعراب و اسرائیل اتفاق افتاد و تاثیرات مهمی هم مثل قطع همکاری دنون و اشتراوس و اخراج کوکاکولا از بازار کشورهای عربی در پی داشت. اما موج جدید از سال ۲۰۰۵ به این طرف و پس از جنایات اسرائیل علیه غزه ایجاد شد که تا امروز هم ادامه یافته و اثرات مهمی را در کشورهای مختلف دنیا از جمله اندونزی، مالزی، ترکیه، مصر، اردن، قطر و حتی اروپا و آمریکا در پی داشته‌است.

1. تعداد کمی از شرکت‌های حامی رژیم اسرائیل به شکل مستقیم مشغول تولید محصولات خود در ایران هستند. با حذف احتمالی این شرکت‌ها، تقاضای این کالاها از بین نمی‌رود. بلکه مصرف‌کنندگان از برندهای دیگری خرید خواهند کرد که آن‌ها هم برای کارگران ایرانی اشتغال‌زایی می‌کنند.


2. گاهی مثلا به افراد توصیه می‌کنیم که سیگار نکشند؛ چرا که برای سلامتی‌شان ضرر دارد. آیا مصرف نکردن کالایی که باعث تقویت رژیم اسرائیل و گسترش تجاوز، جنگ‌افروزی و اشغالگری‌های آن می‌شود اولویت بالاتری ندارد؟ طبیعی است که نگرانی از بیکار شدن کارخانه‌های تولید سیگار، باعث نمی‌شود اطرافیانمان را به ترک سیگار توصیه نکنیم.


3. آیا با این منطق، آزادی ما برای انتخاب زیر سوال نمی‌رود؟ آیا باید به هنگام خرید هر محصولی از برند الف، نگران بیکار شدن کارگران برند ب باشیم؟ آیا با این استدلال تا آخر عمر می‌توانیم محصولی که مصرف می‌کنیم را تغییر دهیم؟


4. همزمان که ارتباط بعضی از برندها با اسرائیل اثبات می‌شود، انگشت اتهام از روی برندهای دیگری که به اشتباه متهم به ارتباط با اسرائیل شده‌اند برداشته می‌شود.

• انحصار یک واژه تخصصی در علم اقتصاد است. این واژه برای شرایطی از بازار به کار می‌رود که در آن یک یا چند شخص معدود قدرت تعیین‌کنندگی داشته باشند. بر اساس این تعریف، همین الان هم در موارد بسیاری همین شرکت‌ها به دلیل بزرگی و سهم زیادشان از بازار، وضعیتی شبه‌انحصاری دارند.


• انحصار با ماندن عرضه‌کنندگان معدود ایجاد می‌شود، نه با حذف عرضه‌کنندگان معدود. برای مثال حذف یکی دو برند شامپو نمی‌تواند موجب ایجاد انحصار در این بازار شود. ضمن این که با حذف تدریجی بازیگران بزرگ قبلی، بازیگران جدید می‌توانند ظهور کنند و رقابت در بازار را افزایش دهند.

آگاهی یک فرایند تدریجی است نه آنی، پس پیوستن مردم به جنبش و تغییر الگوی مصرف هم تدریجی اتفاق خواهد افتاد. در این فرایند، بازار فرصت پیدا می‌کند تا اولاً با افزایش عرضه از طرف عرضه‌کنندگان فعلی، و ثانیاً با ورود عرضه‌کنندگان تازه خود را به تعادل برساند. البته در حوزه‌های مختلف، حساسیت موضوع متفاوت خواهد بود.
خروج یک شرکت از یک بازار خاص به هیچ وجه اتفاق عجیبی نیست. برای مثال شرکت هولدن که یک عرضه‌کننده تاثیرگذار در بازار خودرو اقیانوسیه بود در سال 2021 تصمیم گرفت به فعالیت خود پایان دهد.

• بخشی از این کالاها، صرفا به صورت واردات یا قاچاق وارد کشور می‌شوند و برای حضورشان در بازار سرمایه‌گذاری خاصی صورت نگرفته است. مضر بودن قاچاق یک امر بدیهی در علم اقتصاد است. همچنین در هیچ کجای این علم واردات کالای نهایی عامل رشد تولید و اقتصاد معرفی نشده است.


• بخش زیادی از این کالاها مربوط به کالاهای ساده و مصرفی هستند. این که کشور بازار محصولات مصرفی‌اش که می‌تواند به راحتی توسط شرکت‌های داخلی تامین شود را در اختیار شرکت‌های خارجی قرار دهد یک حرکت ضد رشد و تولید است.


• سرمایه‌گذاری خارجی زمانی مطلوب است که منجر به رشد و توسعه پایدار شود. این نوع سرمایه‌گذاری زمانی جذاب است که در زیرساخت‌ها انجام شود یا منجر به کوتاه شدن مسیر تولیدکنندگان داخلی در رسیدن به فناوری‌های جدیدتر شود. متاسفانه سرمایه‌گذاری‌های اندکی که توسط شرکت‌های حامی اسرائیل در ایران انجام شده است، معمولا این ویژگی‌ها را هم ندارند.

• بله در بسیاری از موارد این شرکت‌ها در حوزه خودشان مطرح هستند؛ گاهی واقعاً به دلیل کیفیت بالا، گاهی به دلیل توان تبلیغات و بازاریابی، و گاهی هر دو. اما اغلب اوقات رقبای هم‌سطح یا حتی بهتری برای محصولات آنها وجود دارد. برای مثال چاپگرهای اچ‌پی را به راحتی می‌توان با چاپگرهای بِرادِر یا کَنُن جایگزین کرد.


• اما در برخی موارد، ممکن است برندهای جایگزینی وجود داشته باشند که هم‌سطح محصولات حذف شده نباشند. اینجاست که باید با منطق هزینه/فایده بین حمایت نکردن از اسرائیل با انتخاب جایگزین یا انتخاب بهترین به هر قیمتی، یکی را انتخاب کرد.